" فقه "
هنوز يوروم ياپيلمامش
بوشانمه نڭ دينمزده كي يري نه در؟
پيغمبر افنديمز (ع ص م) بوشانمه حقّنده نه امر ايتمشدر؟
:جواب
بوشانمه مسئله سنده حكملر بليرلنمش اولمقله برلكده هم ربّمز (ج ج) هم ده رسول اللّه (ع ص م) بوشانمه يي خوش گورمه مش و باريشمه - آرا بوليجيلق يولوني اصرارله توصيه ايتمشدر. زيرا ربّمز (ج ج) اڭ نفرت ايتديگي مباح اولان بوشانمه يي، آنجق ضروري دوروملر ايچون حلال قيلمشدر.
اسلام ديني بوشانمه يي مشروع اولارق قبول ايدر، فقط خوش قارشولاماز
اسلام ديني بوشانمه يي مشروع اولارق قبول ايدر فقط خوش قارشولاماز. چونكه بوشانمه اجتماعي بر ياره در. چوجقلرڭ صاحبسز قالمه سنه ، تربيه لرينڭ آقسامه سنه ، فردلر و عائله لر آرا سنه حضورسزلقلرڭ گيرمه سنه سبب اولور. عائله لر نه قدر صاغلام و طايانيشمه ايچنده اولورسه ، طوپلوم حياتي ده او قدر صاغلام و گوچلي اولور.
رسول اللّه (ع ص م) مسلمان عائله لره بوشانمه يي توصيه ايتمز و بو قونوده :
”اللّٰهڭ اڭ زياده نفرت ايتديگي مباح...“ بويورور. يعني بوشانمه دينمزده حرام دگلدر فقط اللّٰهڭ (ج ج) اڭ نفرت ايتديگي بر جواز اولديغي ايچون امكان نسبتنده اوندن قاچينمق گركير.
ارككده و قادينده بولونان بر طاقيم عذرلر، بولاشيجي خسته لقلر ( جذّام، بره س…)، كوتو خويلر و گچيمسزلك گبي نه دنلردن طولايي اسلامده بوشانمه حقّي طانينمشدر.
دينمز بو طوروملرده بوشانمه يي مشروع قيلمش ايسه ده ، آڭلاشامامه گبي بر دوروم قارشوسنده ’دین بڭا حقّ طانييور‘ دييه بوشانمه يه قالقيشيلمه سي اسلامه اويغون بر داورانيش دگلدر. اسلام عالملري اوليلكده بر آرايه گلن انسانلرڭ بربرلرينڭ أكسيكلرينه و خوش اولمايان داورانيشلرينه قارشي صبر و تحمّلي كنديلرينه دستور ايدينمه لريني أوڭرمشدر. و اوليلگڭ اصل غايه سني؛ بر عائله قورمق، قاري قوجه آرا سنده طايانيشمه يي صاغلامق، أشنڭ اولومسز داورانيشلريني اڭ گوزل بر شكلده دوزلتمه يه چاليشمق، بر يارديملاشمه و دوستلق وجوده گتيرمك… اولارق قبول ايتمشلردر. ( كتب ستّه )
جناب حقّ (ج ج) باريشمق يولونه گيرنلره دارغينلق يرينه گچيم ويره جگنى وعد ايدييور
جناب حقّ حكملري بليرتمش اولمقله برلكده اڭ گوزل يول اولارق باريشمه و آرابوليجيلق يولي اولديغني افاده ايتمشدر. بو يوله باش اورولمسي حالنده طارغينلق يرينه گچيم ويره جگنى مژده له مشدىر:
”اگر قاري- قوجه آرا سنڭ آچيلمه سندن أنديشه يه دوشرسه ڭز بر حكم اركگڭ طرفندن، بر حكم ده قادينڭ عائله سندن كنديلرينه گوندريڭ. بو آرابوليجي حكملر گرچكدن باريشديرمق ايسترلرسه ، اللّٰه قاري- قوجه آرا سنده كي طارغينلق يرينه گچيم ويرر. شبهه سزكه اللّٰه حقّيله بيلندير، هر شيئڭ اصلندن خبرداردر.“( نسا، ٣٥)
اونوتولمامليدركه :
امّي سلمه (رض) آڭلاتييور:
"هانگي قادين، قوجه سي كنديسندن راضي اولارق وفات ايدرسه ، جنّته گير ر. ( ترمذي) گبي پك چوق حديث موجوددر.
بونڭله برلكده بوشانمه ايله ايلگيلي قرآن كريمڭ حكملري شويله در:
قرآن كريمده بوشانمه مسئله سنه دائر پك چوق آيت بولونمقده در. حكملر، دوروملره گوره دگيشيكلك ارض ايتمكده در. بو خصوصده گنل معناده قرآن كريمده جناب حقّ شويله بويورييور:
"بوشانمش قادينلر ايسه كندي كنديلرينه أوچ حيض مدّتي بكلرلر. آرتيق ( او قادينلر) اللّٰهه و آخرت گوننه ايمان ايدييورلرسه ، ( بر باشقه سيله اولنمك ايچون) رحيملرنده اللّٰهڭ ياراتديغني ( چوجق ويا حيضي) گيزله مه لري كنديلرينه حلال اولماز. اگر قوجهلري ( بو دورومي) دوزلتمك ايسترلرسه ، بو ( بكله مه سوره سي) نڭ ايچنده اونلري گري آلمه يه داها چوق حقّ صاحبيدرلر. ( قوجه لرینڭ) اونلر أوزرنده عرفه اويغون اولان ( حقّلر) ي گبي، اونلرڭ ده ( قوجه لري أوزرنده حقّلري) واردر. فقط ارككلر ايچون اونلرڭ أوزرينه بر درجه ( بر أوستونلك) واردر. اللّٰه ايسه ، عزيز ( دائما أوستون گلن) دير، حكیم ( هر ايشي حكمتلي اولان) دير."
"( رجعي، دونوشي ممكن) بوشامه ايكي دفعه در؛ بوندن صوڭره يا أييلكله طوتمق ويا گوزللكله صالي ويرمك واردر. فقط اونلره ( مهیر اولارق) ويردكلريڭزدن بر شي آلماڭز سزه حلال اولماز؛ آنجق ( هر ايكي طرف ده ) اللّٰهڭ حدودينه ( قاري ايله قوجه آرا سنده كي حقّلره ) رعايت ايده مه يه جكلرندن قورقارلرسه ، مستثنا! بو يوزدن ( سز ده بو ايكيسنڭ) اللّٰهڭ حدودينه رعايت ايده مه يه جكلرندن قورقارسه ڭز، ( قادينڭ بوشانمق ايچون قوجه سنه ) فديه ويرديگي او شيده ( مهرينى ويا داها فرقلي بر بدلي قوجه سنه ويرمه سنده ) ايكيسنه ده بر گناه يوقدر. بونلر اللّٰهڭ حدوديدر؛ صاقين اونلري آشمايڭ! كيم ده اللّٰهڭ حدوديني آشارسه ، ايشته ظالملر آنجق اونلردر. "
"بويله جه ( قوجه سي) اوني ( ايكي حقّيڭي ده قوللاندقدن صوڭره أوچنجي دفعه ) بوشارسه ، آرتيق بوندن صوڭره ( او قادين) اوندن باشقه بر قوجه ايله اولنمدكجه اوڭا حلال اولماز. بونڭله برابر ( بو ايكنجي قوجه سي ده ) اوني بوشارسه ، اللّٰهڭ حدودينه رعايت ايده جكلريني ظنّ ايتدكلري تقديرده ، آرتيق بربرلرينه دونمه لرنده اونلره بر گناه يوقدر. ايشته بونلر اللّٰهڭ حدوديدر، ( اهمّيتنى) بيله جك بر قويم ايچون اونلري آچيقلييور." ( بقره ، ٢٢٨،٢٢٩،٢٣٠)
"بوشانمش قادينلر ايچون ده مشروع و گله نگه اويغون شكلده بر متاع ( انتفاع حقّي) واردركه ويريلمسي، اللّٰهدن قورقانلر أوزرينه بر بورجدر." ( بقره ،٢٤١) :قايناق http://www.xn--mgbcanya0ab4l6abbcd.com - بوشانمه نڭ دينمزده كي يري نه در؟