" اخلاق "
هنوز يوروم ياپيلمامش
يالان نه در؟
يالانڭ بيوك گناهلردن چوق داها چركين گورولمه سنڭ سببي نه در؟ يالانڭ مرتبه لري نه لردر؟
:جواب
يالان صدقڭ ضدّيدر
”يالان صدقڭ ضدّيدر. دينمز يالانجيلغي كوتو خويلرڭ باشنده قبول ايدر و شدّتله رد ايدر. قرآن كريمده كفر بعضًا كذبله افاده ايديلير. مكذّب يعني يالانجي، كافر معناسنده در.“
”اللّٰه آدينه يالان سويله ين و حقّ كنديسنه گلديگي زمان اوني يالانلايان كيمسه دن داها ظالم كيم واردر؟ كافرلر ايچون جهنّمده يرمي يوق؟“ ( زمر، ٣٢) آيتنده كذب كفر معناسنده قوللانيلمشدر.“
”رسول اللّه (ع ص م) مسلمانڭ خيرسزلق زنا ايچكي گبي حقّنده حد جزاسي گلن اڭ آغير صوچلري ايشله ينلرڭ بيله جنّته گيده بيله جگني بليرتير، فقط يالاني مسلمانه بر تورلي ياقيشديراماز. رسول اللّهڭ (ع ص م) افاده لرنده يالانڭ صاييلان بو گناهلردن چوق داها چركين، چوق داها آلداتيجي بر جرم، اڭ بياغي بر اخلاقسزلق اولديغني بليرتير.“ ( كمياي سعادت)
اللّٰه تعالي (ج ج) يالاني آيتلرله ياساقلامشدر
”امريمز بودر! كيم اللّٰهڭ ( امر و) ياساقلرينه حرمت گوستريرسه ، آرتق بو ربّي قاتنده كنديسي ايچون بر خيردر. ( حرام اولديغي) سزه اوقونانلرڭ ( بيلديريلنلرڭ) طيشنده قالان صاغمال حيوانلر سزه حلال قيلينمشدر؛ آرتق او پيس پوتلردن قاچنڭ و يالان سوزلردن صاقينڭ!“ ( حج، ٣٠)
”هم سز طوغري اولاني بيله حقّي باطل ايله قاريشديرمايڭ و حقّي گيزله مه يڭ.“ ( بقره ، ٤٢)
يالان ديگر گناهلرڭ قايناغيدر
مناوي ديركه :
”يالانڭ چركينلگي، پشندن بتون چركينلكلري، ياساقلري گتيرمسي سببيله در. يالانڭ تركيله چركينلكلر ده ترك ايديلير. يالانڭ چركينلكله مناسبتي، صدقڭ گوزللكله اولان مناسبتي گبيدر. بو سببله يالانڭ بر ضرورت و مصلحت طيشنده - حرام اولوشي خصوصنده عالملر اجماع ايتمشدر.“ ( كمياي سعادت)
”آدمڭ بري رسول اللّهه (ع ص م) گلوب:
”أوچ گناهه طوتولدم، اونلري ياپمادن طورامايورم:
”زنا، يالان و شراب ايچمك“ ديدي. پيغمبر افنديمز (ع ص م):
”يالاني بنم ايچون ترك ايت!“ بويوردي.
”آدم گيتدي. زنا ايتمك آرزوسي دوينجه ، كندي كندينه :
”اگر زنا ايدرسه م و رسول اللّه (ع ص م) بڭا:
”زنا ايتدڭمي؟“ دييه صورار و بن، اوت، دیرسه م بڭا حد جزاسي اويغولار. خير، ايتمه دم دیرسه م، ويرديگم سوزي طوتمامش اولور، يالان سويله مش اولورم.“ديبوب، زنا ايشله مكدن واز گچدي. صوڭره جاني شراب ايچمك ايسته دي. دوشوندي و يينه كندي كندينه عين شيلري سويله دي و اوني ده ترك ايتدي.“ ( شرعت الاسلام)
طوغريلق اسلامڭ اساسلرندندر
”صدق، اسلاميتڭ اساسلرندندر و يوجه اخلاقلرڭ رابطه سيدر و علوي حسلرڭ مزاجيدر. أويله ايسه ، طوپلوم حياتنڭ اساسي اولان صدقي، طوغريلغي ايچمزده ديريلتوب اونڭله معنوي خسته لقلريمزي تداوي ايتمه لي يز.“
”اوت، صدق و طوغريلق، اسلاميتڭ طوپلوم حياتنده حيات عقده سيدر. رياكارلق، فعلي بر نوع يالانجيلقدر. طالقاغوقلق و تصنّع، آلچاقجه بر يالانجيلقدر. نفاق و منافقلق، مضر بر يالانجيلقدر. يالانجيلق ايسه جلال صاحبي ياراتيجينڭ قدرتنه افترا ايتمكدر.“
”صدق و يالان، كفر و ايمان قدر بربرندن اوزاق. عصر سعادتده صدق واسطه سيله محمّدڭ (ع ص م) اعلاي علّيّينه ( اڭ يوجه مقامه ) چيقمسي و او صدق آناختاريله ايمان حقيقتلرينه و كائنات
خزينه سنه آچيلمسي سرّيله ، طوپلوم حياتنڭ چارشيسنده صدق اڭ رواچلي بر مال و صاتین آليناجق اڭ قيمتلي بر متاع حكمنه گچمش.“
”كفر، بتون چشيديله ، يالانجيلقدر. ايمان صدقدر، طوغريلقدر. بو سرّه بناءً يالان و صدقڭ اورته سنده حدسز بر مسافه وار؛ طوغو و باتي قدر بربرندن اوزاق اولمق لازم گلييور. نار و نور گبي بربرينه گيرمه مك لازم.“ ( خطبۀ شاميه )
يالان سويله ين كيشينڭ سوزينه گوگن قالماز
”كيشي يالانجي بيلينيرسه سوزينه گوگن قالماز، گوزلردن دوشر، نظرلرده دگرسز اولور. يالانڭ چركينلگنى آڭلامق ايسترسه ڭ، باشقه لرينڭ يالاننڭ چركينلگنه باق، نفسڭ اوندن نه قدر نفرت دوياجق گور؛ يالانڭ صاحبنى نه قدر استحقار ايده جگنه ، سويله يه جگي يالانني نه قدر چركين بولاجغنه دقّت ايت.“ ( كمياي سعادت)
”بتون گناهلرڭ توبه ايله ترك ايديله جگي اميد ايديلير، يالان خارج. نيجه خيرسزڭ دوزلديگني، نيجه عيّاشڭ رجوع ( گري دونديرديگني) ايتديگني گورورز ده ، يالانجينڭ واز گچديگني گورميز" ديمشدر. بلكه ده بو تلقّينڭ سوقيله ، حديثچيلر، رسولاللّه (ع ص م) حقّنده بر كره ده اولسه يالان واقع اولان بر كيمسه دن آرتق ابديًا حديث روايتي قبول ايتمزلر. توبه ايدوب حالني دوزلتسه بيله . نظرلرنده بتون گناهلردن توبه مقبولدر، پيغمبر أوزرينه سويلنن يالان خارج.“ ( كمياي سعادت)
يالان بش مرتبه در
بيهقي يالانڭ بش مرتبه سندن بحث ايدر:
چركينلكده و حراملقده اڭ يوجه مرتبه سي اللّٰه آدينه سويلنن يالاندير.
ايكنجی مرتبه يي رسول اللّه آدينه سويلنن يالان طوتار.
أوچنجي مرتبه ده كي گوزينه ، ديلنه و ديگر اورغانلرينه قارشي سويله ديگي يالاندير.
دردنجي مرتبه ده والديننه قارشي يالاني گلير.
بشنجي مرتبه ده ياقينلرينه ياپديغي يالاندير. ياقينلرينه سويله ديگي يالان باشقه لرينه سويله يه جگندن داها آغيردر.
راغب، يالان اولابيله جك سوزلري شويله آچيقلار:
”يالان يا هيچ اصلي اولمايان بر قصه يي اويديرمقدر ياخود قصه يه علاوه ده بولونمقدر ياخود قصه يي اكسيلتمكدر ياخود تحريفدر ( دگيشديرمكدر) . سوز قونوسي اولان تحريف عباره يي دگيشديرمك صورتيله ياپيلير. يوقدن اويديرمه يه افترا، اويديرمه ، اكسيلتمه ، آرتيرمه دينير. باشقه سنه يالان سويله مك ايسته ين، بوني يا كيشينڭ حضورنده يا ده غيابنده سويلر. يالانڭ اڭ بيوگي، كيشينڭ حضورنده ياپيلان اويديرمه در. بوڭا بهتان ده دينير.“ ( كمياي سعادت) :قايناق http://www.xn--mgbcanya0ab4l6abbcd.com - يالان نه در؟